Interview Michael Kortekaas: “Mentale kracht is voor iedereen van belang”

Een van de sprekers op de Nationale Budodag was Michael Kortekaas, bekend van o.a. tv programma’s als EditieNL, RTL Boulevard en Hunted. Inmiddels is hij ook bekend als schrijver van zijn boek ‘Ontdek je mentale kracht’. We spraken hem naar aanleiding van zijn presentatie op de Budodag, en de vele mooie reacties die hij daar ontving van het aanwezige publiek.

Michael, je bent instructeur, trainer, coach, spreker, schrijver en met regelmaat te zien op televisie en/of te horen in een podcast. Hoe mogen we je noemen? 
Haha, ja het klopt allemaal. Maar dan zou ik nu toch voor spreker en schrijver gaan. Op dit moment geef ik zo’n 150 presentaties per jaar in het binnen- en buitenland en ben volop bezig met de promotie van mijn boek ‘Ontdek je mentale kracht’, wat ik inmiddels een bestseller mag noemen.

Wat is je achtergrond en hoe ben je op een gegeven moment voor jezelf begonnen met dit specialisme?
Na het CIOS heb ik aan de Sportacademie gestudeerd en daarnaast ben ik zelf al vanaf mijn 15e budoka; ik ben 4e dan en tevens opgeleid tot judo- en jiujitsuleraar. Beroepsmatig heb ik jarenlang voor politie(academie) en defensie gewerkt en agenten en militairen getraind op o.a. communicatietechnieken, gevechtsvaardigheden en procedures. Dit alles gericht om hen te helpen bij vraagstukken rondom de inzet van professioneel geweld. 

Na mijn carrière bij de overheid heb ik het programma ProfessioneelFit opgericht en heb ik aan de wieg gestaan van het nationale politieprogramma ‘Mentale Kracht’. Dit is ontstaan omdat er steeds meer mentale klachten kwamen bij politiemensen, met als gevolg meer verzuim. Het programma is in het hele land uitgerold en ik heb dit, aangevuld met eigen ervaringen en mentale tools, ook steeds vaker kunnen uitdragen bij andere, grootschalige organisaties in het land. 

Inmiddels sta ik beter bekend als ‘Mister mentale kracht’. Ach ja, het heeft zo moeten zijn, het zijn immers ook mijn initialen (MK)! 

Op de Budodag heb je de deelnemers meegenomen in jouw verhaal. Maar dat deed je enkele maanden geleden ook al met onze -15 en -18 judoselectie op Papendal. Wat is het verschil en wat is de overeenkomst tussen die twee presentaties? 
Ik doe mijn verhaal voor topsporters, maar ook voor advocaten, mensen in de zorg en bijvoorbeeld gevechtspiloten. Mijn doelgroepen zijn dus heel divers en dat is logisch wat in de basis is mentale kracht namelijk iets universeel. Presteren onder druk moeten deze mensen allemaal kunnen, ieder op hun eigen manier. En na afloop van hun werkdag, komen ze allemaal weer thuis in hun privé omgeving, wellicht in een gezinssituatie. Ook daar moet je soms op je best zijn met alles wat op je af komt en misschien wel het allerbelangrijkst, ook kunnen ontspannen. Hoe ga je dan om met stress, spanning of teleurstellingen die je ervaren hebt? Die overeenkomst hebben we allemaal.

Natuurlijk zitten er ook verschillen in het publiek dat ik voor me heb. Tijdens de Budodag is mijn verhaal iets algemener van aard, meer gericht op breedtesport. Terwijl ik in de sessie met de -15 en -18 judoka’s heb gefocust op topsport elementen, en in dit geval ook op omgevingsfactoren. Presteren onder druk geldt namelijk voor die sporters, maar ik hou zeker ook een spiegel voor aan ouders en trainers. Want die prestatiedruk komt, zeker op die leeftijd, vaak genoeg ook van buitenaf. Mooi om te zien hoe mensen daar dan ook heel positief op kunnen reageren.

Vind je het mentale welzijn een onderbelicht onderdeel, bijvoorbeeld bij sport? 
Absoluut! Het gaat niet alleen om hard trainen en dan vanzelf komen bovendrijven. Het mentale deel is minstens zo belangrijk. Alleen al om het, fysiek en mentaal, lang genoeg vol te kunnen houden.

Sportpsychologen horen het nog vaak genoeg. Als zij ingeschakeld worden dan moet er ‘iets mis’ zijn. Maar je hoeft geen probleem te hebben om met een sportpsycholoog te praten. Het gaat om jezelf willen verbeteren en omstandigheden creëren waarin atleten kunnen floreren. Dat stigmatiserende moet eraf.

Dit geldt in veel sporten en dus óók in de budowereld. Onze zoon is fanatiek wedstrijdjudoka in de -18 leeftijdscategorie en ik zie genoeg om mij heen gebeuren waar de inzichten van mentale kracht atleten zouden kunnen helpen, bijvoorbeeld om beter met prestatiedruk om te gaan. 

Mijn eerste tip zou zijn: Richt je niet op het resultaat, maar vooral op het proces eromheen. Resultaat volgt vaak vanzelf en is een gevolg van een goed ingericht proces. Dit kan op de kortere termijn, bijvoorbeeld als sporter of als club, soms best wat tijd en energie kosten. Maar op de langere termijn levert het zoveel meer op. Dit is gelijk een mooie koppeling naar judo; de weg is je doel!

Je hebt de theorie en de handvatten van je verhaal nu verwerkt in een heel praktisch boek. Maar in je presentaties en coaching kun je een stukje maatwerk leveren. Dat is in een boek lastiger. Hoe verhoudt zich dat dan tot elkaar?
Zoals ik het zie, zijn er drie fasen die je zou moeten doorlopen, voor een echt optimaal resultaat. De eerste is bewustwording, en daar kan mijn boek je heel goed bij helpen. De vervolgstap is training. Ook daarvoor vind je in mijn boek meer dan voldoende oefeningen, tips & trucs waar je mee aan de slag kunt. Van ademhalingsoefeningen tot motivatietechnieken, of juist tips in het herkennen en tegengaan van belemmerende gedachtes of hoe om te gaan met teleurstelling en/of tegenslag.

De derde en laatste stap is toepassen. Daar heb je zelf een grote rol in en daar kan ook coaching zeker bij helpen. Het boek, de presentaties en coaching die ik doe, vullen elkaar daarmee juist ook aan. Maar ik ben ervan overtuigd dat je ook zonder persoonlijke sessie veel zult hebben aan de theorie en de tools uit mijn boek. Het is vooral ook mijn manier om iedereen uit te dagen om mee te doen en jezelf te ontdekken.