Martine als gezondheidszorgpsycholoog Kind & Jeugd en neuro-psycholoog.
Judo als een gereguleerde vorm van stoeien kan op meerdere fronten helpen bij de ontwikkeling van kinderen.
In deze bijdrage kijkt Martine, die met drie judoka in haar gezin (Max (10 jr., Berber 12 jr. en Vincent 47 jr.) betrokken is bij de judosport, ook vanuit haar beroep als psycholoog naar judo.
Constateert u bij uw kinderen al bepaalde effecten als gevolg van judo? “In het algemeen geeft judo de kinderen een fijne, gereguleerde manier om zich te ontladen. En voor hun uithoudingsvermogen en spierkracht werkt het goed. Berber heeft daarnaast als gevolg van judo een betere lichaamsbeheersing gekregen. Voorheen wilde ze nog weleens struikelen over bijvoorbeeld een losse stoeptegel. Dat soort ‘ongelukjes’ heeft ze eigenlijk al jaren niet meer.”
Wat is bijvoorbeeld het effect op meer psychologisch niveau? “Op meer psychologisch niveau denk ik ook zeker dat judo heeft bijgedragen aan hun zelfvertrouwen en gevoel van weerbaarheid. Ze zijn beiden erg trots op hun sport en dragen dat ook uit. Max is sinds een tijdje ‘hulpje’ bij de jongere kinderen. Een mooie manier voor hem om verantwoordelijkheid te dragen, zijn eigen impulsiviteit te beheersen en dat wat hij zelf al kan overdragen op andere kinderen.”
De judosport is breed geïntegreerd in onze maatschappij: o.a. in de wijk, op school, in de zorg, op recept, A-judo e.a. Speelt judo als therapie in uw werk als (kinder-) psycholoog een rol?
“Binnen het revalidatiecentrum waar ik werk is judo geen standaard onderdeel van het aanbod. Het kan echter wel een onderdeel vormen bij de psychomotorische therapie. Dit laatste is een combinatie van psychologie en fysiotherapie, onder andere gericht op het meer bewust worden van lichaamssignalen.”
Welke elementen uit de judosport vindt u belangrijk bij de opvoeding van de jeugd?
“Binnen de judosport geldt een duidelijke discipline, waarbij respect een belangrijke rol speelt. Daarnaast heeft iedereen eenzelfde pak aan en voor iedereen gelden dezelfde kledingvoorschriften. Dat laatste vind ik niet persé een voorwaarde voor een sport (de eigen identiteit komt zo minder naar voren bijvoorbeeld), maar het geeft samen met de regels wel een dimensie aan deze sport, omdat het een uiting is van respect voor de sport en elkaar. Mooi om te zien hoe kinderen deze discipline oppakken en serieus nemen.”
Adviseert u – binnen of buiten uw praktijk – ook ouders en jeugdigen naar een judoschool of – vereniging te gaan?
“Ik werk als psycholoog op de kinderkliniek van een revalidatiecentrum. Daar komen kinderen die een ernstig ongeluk hebben gehad, maar bijvoorbeeld ook kinderen en jongeren die langdurige pijnklachten hebben. Zeker bij de laatste groep wordt vaak geadviseerd te (blijven) sporten na de revalidatie. Het is vooral van belang dat kinderen en jongeren een sport kiezen die ze leuk vinden. Daarmee komen de motivatie en het volhouden vanzelf. In dat keuzeproces vindt in principe geen echte sturing plaats.”
En hoe geldt dat eventueel voor andere kinderen /patiënten?
“Op de polikliniek zien we ook kinderen die motorische ontwikkelingsproblemen hebben (in de volksmond ‘onhandige’ kinderen) en daarbij of vaak als gevolg daarvan heel onzeker zijn ten aanzien van bewegen en gymmen. Voor deze kinderen kan judo een mooie sport zijn. Het doet, ten eerste, geen beroep op de balvaardigheid. Daarnaast sterkt het kinderen in hun gevoel van weerbaarheid en geeft hen daaruit volgend een positiever gevoel van eigenwaarde. Terwijl ook hun motoriek, lichaamsgevoel en - beheersing verbeteren.”
Voor welk type jeugdigen is judo volgens u een goed instrument in hun opvoeding?
Judo kan voor allerlei typen jeugdigen een aanvulling in hun opvoeding zijn. Judo is in feite een gereguleerde vorm van stoeien. Van stoeien is bekend dat het op meerdere fronten helpt bij de ontwikkeling van kinderen. Het stimuleert de motoriek, maar ook sociaal - emotioneel en ook op het gebied van de sociale competentie heeft stoeien positieve effecten.
Kunt u een aantal positieve effecten nader benoemen?
De disciplines, regels en nadruk op respect binnen het judo geven een mooi kader waarbinnen deze positieve kanten van het stoeien tot hun recht kunnen komen: stoom afblazen, grenzen (h)erkennen, reactievermogen, samenwerken, afstemmen, veerkracht, zelfregulatie, angsten overwinnen, omgaan met pijn etc. Ook is de valtraining, die ze er ‘gratis’ bij krijgen mooi meegenomen!
Wat is uw advies als psycholoog aan ouders?
Judo biedt een mooi totaalpakket om kinderen iets extra’s mee te geven in hun opvoeding. Maar judo past ook niet bij ieder kind. Laat je kind het zelf ervaren.
------------------------------------------
Judo Bond Nederland (JBN) heeft passie voor aikido, jiujitsu en judo en gelooft in de verbindende kracht van deze disciplines, die mens en samenleving versterken.