Gesprek met Mark Bette (49) uit Assen over het jeugdkata (Kodomo).

Mark is 5e dan judo, judoleraar B, districtstrainer Techniek, lid van de NKCJ-werkgroep Kodomo.

Kodomo, een interessante judovorm voor de noordelijke judoka?
Op 15 september 2019 gaf judoleraar Mark Bette aan een 25-tal judoleraren uitleg over en een demonstratie van het jeugdkata (Kodomo) in de dojo van Asahi Assen. Daarbij geassisteerd door Berber Roorda (6e dan judo) en twee jonge beoefenaarsters van het Kodomo, Sterre en Rheese (beiden 3e kyu).

Waar is het Kodomo als nieuwe judo activiteit eigenlijk ontstaan?
“Begin 2018 ben ik op verzoek van de Nationale katacommissie (NKCJ) begonnen met het ontwikkelen van een jeugdkata. Uit de resultaten van een enquête over de beleving van kata onder judoleraren (begin 2018 gepubliceerd) bleek namelijk dat er behoefte was aan aanbiedingsvormen van kata voor de jeugd. Dit kata kreeg als naam Kodomo no kata (Kodomo betekent kind). Het is een echt Nederlands product. Tegelijkertijd heeft Japan in samenwerking met Frankrijk ook een jeugdkata ontwikkeld, maar dit kata is meer bedoeld voor landen waar het judo-onderwijs nog in de kinderschoenen staat en het niveau dus veel lager is dan in Nederland. Begin 2019 ben ik naar Japan geweest om ons Nederlandse jeugdkata te presenteren in het Kodokan instituut in Tokyo. Daar werd het zeer goed ontvangen en de NKCJ werd gestimuleerd om dit verder te promoten en verspreiden in Nederland. Er is inmiddels met hulp van de JBN een poster ontwikkeld en ik heb een clinic mogen geven op de Budodag van 2019.”

Wat is de toegevoegde waarde van het Kodomo en voor wie is het met name bestemd?
“Het mooie van het Kodomo is dat het veel meer is dan alleen maar een kata: de oefeningen zijn namelijk zo gekozen dat ze gemakkelijk in losse vorm tijdens reguliere judolessen kunnen worden geoefend. Er is dus geen aparte kata-training voor nodig. Alle oefeningen worden vanuit beweging uitgevoerd en bovendien kan er een link gelegd worden met randori-situaties. Je kunt dus zowel een wedstrijdjudoka, als een judoka die het leuk vindt om technieken te leren, laten inzien waarom deze oefeningen zinvol zijn.”

Wat was het doel van de bijeenkomst met de judoleraren in Assen?
“Het doel was om de judoleraren in Noord-Nederland kennis te laten maken met de mogelijkheden van dit nieuwe Kodomo en ze er de meerwaarde van te laten inzien. Judoleraren doen terecht veel randori tijdens judolessen, maar besteden onterecht te weinig tijd aan kata. Judoleraren weten vaak ook niet hoe ze kata moeten aanbieden tijdens de judolessen. Het Kodomo voorziet in een behoefte van judoleraren aan speelse, vernieuwende aanbiedingsvormen, niet alleen voor het aanleren van het Nage no kata, maar ook voor het aanleren van technieken uit beweging. We hopen dat judoleraren de oefeningen van het Kodomo gaan toepassen in hun reguliere judolessen.”

Wat waren hun reacties na afloop van die bijeenkomst?
“We hebben veel positieve reacties ontvangen en we hopen hiermee het Kodomo op de kaart van Noord-Nederland gezet te hebben.”

Wordt in het JBN district Noord Nederland het Kodomo al beoefend?
“Het begint te komen. Vanuit clubs uit Groningen, Friesland en Drenthe ontvang ik soms filmpjes waarin judoleraren laten zien bezig te zijn met het Kodomo. We hopen dat het zich nog wat meer gaat verspreiden. Hiervoor zullen we nog wat meer leraren enthousiast moeten zien te krijgen.”

Wat zijn de grootste verschillen tussen Kodomo en danexamen-kata?
“Het Kodomo houdt rekening met de motorische vaardigheden van kinderen en heeft een didactische opbouw. Kinderen leren eerst de basisprincipes van het Nage no kata aan en als ze wat ouder zijn, leren ze er steeds meer details bij. Het Kodomo start bij de leeftijdsgroep -10 en eindigt bij de leeftijdsgroep die aansluit op de jongste door de IJF erkende leeftijdsklasse voor kata-competitie, de 14+ klasse. Als een judoka alle oefeningen van het Kodomo beheerst, dan is het nog maar een hele kleine stap naar het Nage no kata voor de 1e dan.”

Wat is het algemene doel van dit nieuwe Kodomo?
“Het Kodomo is om meerdere redenen van groot belang voor de judosport in het algemeen en voor de Judo Bond Nederland in het bijzonder. Als meer judoleraren en judoka de waarde van het Kodomo leren inzien, dan kunnen we in de toekomst hopelijk het volgende bereiken: 1) Het enthousiasmeren van de jeugd voor andere stromingen in het judo dan randori (vrij oefenen) en shiai (wedstrijd). 2) Judoka en leraren laten inzien dat kata een net zo leuk en belangrijk judo-onderdeel is als randori. 3) Een positieve bijdrage leveren aan het ledenbestand van de JBN door meer jeugdleden enthousiast te houden voor de judosport. 4) Judoka en leraren kennis laten maken met kata-competitie om uiteindelijk een kweekvijver te creëren van jeugdige kataka.”

Wat wordt in dit verband je volgende actie binnen het district NN?
“Het organiseren van de districtskampioenschappen kata op 8 december waarbij we het onderdeel Kodomo no kata gaan introduceren.”

Welk persoonlijk advies zou je de jeugdige judoka willen meegeven?
“Als je niet al jong leert dat judo meer is dan alleen maar wedstrijdjes doen, dan is de lol er veel eerder van af dan wanneer je weet dat er ook nog leuke alternatieven zijn. Oordeel dus niet te snel, maar probeer alles een keertje uit en kies dan wat op dat moment het beste bij je past. Zo blijft judo een leven lang leuk!”

Bij de eigen foto van M. Bette:
Mark Bette presenteert het Kodomo in het Kodokan instituut in Tokyo, Japan

MB/JM okt. 2019