Kata zijn reeksen judotechnieken die in een bepaalde stijlvorm en volgens een bepaald protocol worden uitgevoerd. Kata betekent vorm of vormen. En dat zijn het ook: vastgelegde vormen om je vaardigheden, technieken, controle, souplesse of zelfverdediging te demonstreren. Kata bieden net dat beetje extra op je reguliere judotraining.
Kodokan en Busen
In Nederland kennen we twee katastijlen: de Busenkata en de Kodokankata. Het onderscheid tussen deze twee stijlen is voor de onwetende kijker nauwelijks zichtbaar. Toch is er een duidelijk verschil.
Bij de Kodokankata is de rol van de uitvoerder (tori) en de ontvanger (uke) even belangrijk. Dit kata gaat uit van het principe dat je met minimale inspanning, zonder kracht en met behulp van balansverstoring, een techniek uitvoert. De Kodokankata is erkend door de IJF en de EJU en wordt wereldwijd beoefend.
De Busenkata of Budosenmonkata daarentegen vind je alleen in Nederland. De richtlijnen uit het boek Busen Judo Kata geschreven door Chris de Korte en Edgar Kruyning vormen de basis voor deze katastijl. Deze stijl onderscheidt zich op het oog door de vrijere (minder strak geregisseerde) beweegvormen door uke en tori.
Voor de 1e dan en hoger
Tijdens een technisch examen voor de zwarte band (1e dan) of hoger demonstreert een examenkandidaat een of meerdere kata. Voor de kyugraden (de witte tot en met de bruine band) is de kennis van de kata bij judo geen examenvereiste.
Behaal je voor je danexamen minimaal honderd competitiepunten, krijg je vrijstelling voor een kata tijdens dat betreffend danexamen. Hoe dat precies werkt, lees je in het dan- en kyupromotiereglement judo.
De kata
Er zijn acht officiële katavormen:
1. nage-no-kata ofwel werpvormen;
2. katame-no-kata ofwel controlevormen in het grondgevecht;
3. kime-no-kata ofwel technische beslisvormen (met worpen, klemmen, slagen, stoten en trappen);
4. ju-no-kata ofwel de vormen van souplesse;
5. Kodokan goshin-jutsu ofwel zelfverdedigingsvormen;
6. itsutsu-no-kata ofwel de vijf vormen;
7. koshiki-no-kata ofwel de klassieke vormen;
8. seiryoku-zenyo-kokumin-taiiku ofwel de vormen van maximale efficiency en nationale lichamelijke opvoeding. Dit kata wordt bijna niet meer beoefend.
Buiten deze acht Kodokankata zijn er meerdere kata ontwikkeld, waaronder het gonosen-no-kata ofwel de overnamevormen. Dit kata maakt deel uit van de danexamens judo in Nederland.
Competitie
Het nage-no-kata, katame-no-kata, ju-no-kata, kime-no-kata en Kodokan goshin-jutsu kennen een competitievorm. Daarin strijden diverse koppels in een bepaald kata om de punten. Diegenen die de kata het meest nauwkeurig volgens de vastgelegde richtlijnen uitvoert, krijgt de meeste punten.
Het Nederlands katateam heeft al vele succesvolle koppels voortgebracht, zowel in de judokata als in de judoshow. Deze laatste is geen officieel kata, maar een echte show waarin een groep judoka’s hun technische vaardigheden op een aantrekkelijke, spectaculaire manier showen.
NK Kata
Elk jaar vindt de NK Kata, nationale kampioenschappen junioren en judoshow plaats. Ook is er een NK Kata voor a-judoka's. Bekijk deze pagina voor meer informatie over het toernooi.
Kodomo kata
De Nationale Werkdgroep Jeugdkata heeft een poster ontwikkeld met uitleg van het nage-no-kata. De poster geeft de kata voor de jeugdklasse (-12 jaar) weer en is getekend door Peter Puntman. Interesse in de poster? Bestel deze via de JBN webshop.
Open trainingen
Er worden regelmatig nationale wedstrijdkata trainingen georganiseerd op Papendal. Het is mogelijk om hierbij aan te sluiten. De eerste volgende trainingen staan gepland op:
14 september & 15 december 2024
Junioren + a-judoka: 09:00 -10:30 uur
Senioren: 10:30-12:30 uur
Nationale kata judge licentietraining
De nationale katajudge licentietraining is bedoeld voor (aspirant) kata judges. Judges kunnen hun licentie tijdens deze training behalen en verlengen.
Bij deze training worden meerdere kata behandeld. De training is deels theoretisch en deels fysiek op de mat.
De eerst volgende trainingen staan gepland op:
14 september & 15 december 2024.
14 september, 10:00-12:00 uur, nage-no-kata en kime-no-kata.
15 december, 10:00-12:00 uur, katame-no-kata en ju-no-kata.
Meer weten?
Wil je meer weten over de diverse katavormen? Wil jij je katakennis verbreden en verdiepen? Neem contact op met de nationale wedstrijd katacommissie judo of volg de diverse districtskatacommissies op Facebook.
Nationale wedstrijd katacommissie judo
Judo Bond Nederland (JBN) heeft passie voor aikido, jiujitsu en judo en gelooft in de verbindende kracht van deze disciplines, die mens en samenleving versterken.